Is mijn zoon/dochter nou zo snel of lopen die andere kinderen achter? Wie heeft er niet zijn eigen kind vergeleken met de kinderen van vrienden, de vriendjes/vriendinnetjes uit de klas of uit de buurt. Heel logisch, want er valt je iets op en zeker bij een eerste kind ben je op zoek naar een referentiekader. Als dan voor de ouders duidelijk is dat het kind een voorsprong heeft, rijst de vraag of hier iets mee gedaan moet worden en zo ja, hoe dit aan te pakken. Je wilt niet als opschepperige of pusherige ouder weggezet worden, maar tegelijk wil je wel het beste voor je kind. Dus twijfel je nog even verder of je wel naar de pedagogisch medewerkster of juf moet stappen om dit aan te kaarten. 

Mijn advies: ga het gesprek wél aan. De aanwezigheid van ontwikkelingsgelijken en een uitdagend aanbod kan voor een hoogbegaafd kind een enorm verschil maken. Onderpresteren kun je voorkomen als een kind 'gezien' wordt door de leerkracht en de andere kinderen in de klas. 

Op een moment dat een kind vastloopt op school en er vermoeden is van hoogbegaafdheid, dan kan het zinvol zijn om een IQ test af te laten nemen en/of een didactisch onderzoek, al dan niet aangevuld met andere onderzoeken zoals op het gebied van sociaal en emotioneel welbevinden. Belangrijke kanttekening die ik hierbij wil plaatsen is dat het afnemen van een dergelijk onderzoek bij voorkeur door een hoogbegaafdheidsspecialist gebeurt en niet een 'reguliere' psycholoog of orthopedagoog. Het vergt namelijk de nodige kennis om deze kinderen te doorgronden. Bij Eigenwijzer coaching & training wordt voor de IQ testen gebruik gemaakt van de KIQT+.

IQ testen zijn dusdanig opgebouwd dat hoger scoren door het gokken van antwoorden niet mogelijk is. De score kan echter wel lager uitvallen door gebrek aan kennis over hoogbegaafdheid van de testafnemer, geen klik tussen kind en testafnemer en het niet goed in zijn vel zitten van het kind.

Gelukkig zijn er ook kinderen die op school gezien worden en met aanpassingen in de lesstof, zoals compacten en verrijken, prima functioneren. Testen is in deze situatie niet noodzakelijk, maar kan wel valkuilen blootleggen en handvatten geven voor de toekomst.

Let er wel op dat de kosten van een IQ test niet gering zijn. Vergoeding via de zorgverzekering is niet mogelijk. Afhankelijk van de hulpvraag zijn er soms mogelijkheden via school of de gemeente.

Een andere mogelijkheid is het didactisch onderzoek om de cognitieve voorsprong te bepalen. Dit wordt ook wel 'doortoetsen' genoemd en gebeurt op school vaak d.m.v. het afnemen van CITO's of de toetsen behorende bij de methode. Een externe tester zal eerder gebruik maken van de School Vaardigheids Toetsten (SVT) van Boom Testuitgevers. Op termijn zal dit ook bij Eigenwijzer coaching & training mogelijk zijn. Heeft u hier interesse in, neem dan contact op. De vraagstelling van CITO en hoogbegaafde kinderen gaan niet altijd even goed samen, dus als er doorgetoetst gaat worden is dit iets om rekening mee te houden. 

In de peutertijd begint een kind al zijn zelfbeeld te ontwikkelen. Kinderen spiegelen zich aan hun leeftijdsgenoten en trekken daar conclusies uit. Als je dan een ontwikkelingsvoorsprong blijkt te hebben en de andere kinderen jou niet snappen (of jij hun niet), dan voelt zelfs zo'n kleintje zich al een vreemde eend in de bijt. Niet moeilijk te bedenken dat dit het zelfbeeld niet ten goede komt. De mens is een sociaal wezen, dus grote kans dat het kind zich gaat aanpassen aan 'de norm'. Oftewel aan het gemiddelde van de groep met als gevolg dat het onzeker wordt over zichzelf. Als dit gebeurt dan is het resultaat meestal een gedragsmatige verandering, bijvoorbeeld thuis 'ontploffen' na een dag school of juist heel erg terugtrekken.

Om een gezond zelfbeeld te ontwikkelen moet een kind met een ontwikkelingsvoorsprong / meerbegaafdheid / hoogbegaafdheid zich kunnen spiegelen aan ontwikkelingsgelijken, peers in het Engels. Hierdoor leert het dat er meer kinderen zijn zoals hij en dat dit ook normaal is. Bovendien is het fijn om op hetzelfde niveau met iemand te kunnen praten en spelen.

Bij Eigenwijzer coaching & training komt binnenkort ook een buitenschoolse peer group. Er wordt nu hard gewerkt aan de invulling ervan. Heb je interesse, dan vul a.u.b. dit formulier in. Let op, dit is nog geen aanmelding, het is voor mij een inventarisatie van geïnteresseerden om de groepssamenstelling en dag te kunnen bepalen. Zo gauw er meer duidelijk is volgt een e-mail. 

Er is veel geschreven over hoogbegaafdheid en het is niet mijn streven om een volledige lijst van literatuur aan te bieden. Hieronder staan enkele boeken en artikelen die ik aanraders vind. Deze lijst zal van tijd tot tijd aangevuld worden, dus kom gerust nog eens terug!

Boeken voor ouders
Tessa Kieboom - Als je kind (g)een Einstein is
Lilian van der Poel - Bijdehante baby's en pittige peuters
Adele Faber en Elaine Mazlish - How2talk2kids
Janneke van Olphen - Het hooggevoelige kind met een sterke wil
Suzanne Strijbosch - Van Snippenberg - Zie wat je kind beweegt

Voorlezen
Rachel Bright & Jim Field - Laat maar los, Koala
Josina Intrabartolo en Janneke van Olphen - Draakje vurig
Josina Intrabartolo en Janneke van Olphen - Draakje vurig op school
Rachel Bright - De leeuw in de muis
Barney Saltzberg - Beautiful Oops!
Mark Pett en Gary Rubinstein - Het meisje dat nooit fouten maakte

Online artikelen
Ragnild Zonneveld - Een ontwikkelingsvoorsprong: tips voor op school